Öneri Sistemleri Nedir?

İnternet üzerinden alışveriş yapan binlerce müşteri, her saniye farklı ürün seçenekleri arasında kararsız kalmakta ve her tıkladığı ürün ile ürün bilgi akışını sağlamaktadır.

Milyonlarca seçenek içinden kararsız kalan tüketiciler, hangi ürünü seçecekleri konusunda zorluk çekiyor. Bu nedenle, e ticaret sitelerinde öneri sistemleri ortaya çıkmış, önemi de git gide artmıştır.

Öneri sistemlerinin ortaya çıkmasının diğer bir sebebi ise, kullanıcılara kişiselleştirilmiş ürün ve hizmet sunmayı amaçlamaktadır. Müşterilerin daha önce yapmış olduğu beğenileri, tercihleri, satın aldıkları ürünleri baz alarak, kullanıcılara daha iyi bir hizmet sunulmasını sağlamaya çalışmaktadırlar.

Ürün seçimi yapmakta zorlanan müşteriler için öneri sistemlerinin kullanılmasının etkili olduğu bilinmektedir. Durum tespiti ve satışların artması sonucunda pazarda oluşan rekabete yetişebilmek için firmalar milyonlarca ürün havuzu içinden müşterilere doğru ürün sunabilmek ve seçenekler sunabilmek adına öneri sistemlerini kullanmaya başlamışlardır.

Müşterilerin karar verme aşamasını hızlandırmak için firmalar bu sistem sürecini hızlandırmayı hedeflemişlerdir. Ürün öneri sistemleri müşteri profilini, ilgilendiği ürünü, kullanıcı bilgilerini daha önce tıklamış olduğu ürünleri ve arama motorunu göz önünde bulundurarak kullanıcılarının ilgilendiği ürünleri ürün havuzundan ayıklayarak daha iyi seçenekler sunmayı hedefler ve müşterilerin ilgilendiği ürünleri tahmin etmeye çalışırlar. Böylelikle müşteriler ne kadar tıklama yaparlarsa, karşılarına çıkacak olan ürünlerin kendi istedikleri şekilde olma olasılığı da artacaktır.

Satış ve online işlem gerçekleştirilen tüm platformlarda öneri sistemleri kullanılmaktadır. Bu işlemler sitedeki kullanıma göre değişiklik göstererek ürün sayfasında, ödeme ve ana sayfada karşımıza çıkacak şekilde tasarlanmıştır.

Öneri Sistemleri Ne İşe Yarar?

Öneri sistemleri, hem firmaya hem de müşterilere avantaj sağlamaktadır. Müşterilerin işlemlerini hızlandırarak onlara zamandan tasarruf etmelerini sağlıyor. Tüketicilerin sevecekleri ürünleri karşılarına çıkararak daha çok satış yapılmasını ve kazanç elde ederek firmaların cirolarının yükselmesinde yardımcı oluyor. Firmalar için geri planda kalan ürünlerin öne çıkmasını sağlayarak müşteri memnuniyetin artmasını hedef almıştır.

Öneri sistemi ya da ürün öneri motoru kullanılmasında hedef alınan temel unsurlar yazılımsaldır, bu yazılım çizelgesine göre arama motoru anahtar kelimeleri hafızasına kaydederek hangi ürün üzerinde araştırma yapılıyorsa bu ürün çeşitlilikleri arasından sizin için seçer ve en uygun olanı reklam veya diğer yollarla karşınıza çıkarır.

Günümüzde en yaygın şekilde kullanılan arama motorlarından bir tanesi de Google’dır. Kişisel bilgilerimizi, aradığımız ürünleri veya araştırdığımız bilgiler sayesinde bizim önümüze daha uygun ve istediğimiz ürünleri çıkarması alışıla gelmiştir. Şöyle örnek vermek gerekirse, bir şey arattığınız zaman “karşınıza şunu mu demek istediniz” diye kendi algoritmasından daha önce aratmış olduğunuz bilgiler sayesinde sizi doğru ürün veya ekrana yönlendirir. Öneri motorunun bize sunduğu alternatif özelliklerinden bir tanesidir. 

Öneri Sistemleri Nasıl Çalışır?

Firmaların önde gelen stratejilerinin başında müşteri memnuniyeti gelmektedir. Mutlu müşteriler, tatmin olmuş müşteriler demektir. Tatmin olan müşteriler ise devamlı müşteri demektir. Daha sonrasında yapılacak olan alışverişler sayesinde, belli başlı müşteri portföyleri oluşturmuş ve gelecek müşteri potansiyelini arttırmış olur. İşte tam bu yüzden tüketici ihtiyaçlarını tahmin edebilmek doğru ürün ve hizmeti sunabilmek için öneri sistemleri kullanılır buda satış oranını artırmaya yardımcı olan ilk adımdır.

Öneri sistemleri kişiye özgü bir ürün ve satışı sağlayan ileri gelen en etkili yöntemlerden biridir. Örnek vermek gerekirse bir video izlediğimizde tamamını mı yoksa yarıda mı bıraktığımızı, hangi tür video veya içerik izlediğimizi, ne tür filmler izlediğimizi, hangi ürünlerden aldığımızı veya sepetimize ekleyip çıkardığımızı, nelere yorum yaptığımız gibi birçok şeyi kayıt altına alıp bize sunarak karşımıza çıkarmaktadır. Öneri sistemlerinin işleyişi bizim yapmış olduğumuz araştırmalardan ve diğer arama motoru havuzundan oluşmaktadır.

Firmaların müşterilerinin ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak yapmış oldukları satış sayesinde kişiselleştirilmiş bir deneyim ortaya sunmaktadırlar. Müşteriye ait en uygun eşleşmeyi en kısa sürede tamamlayarak müşteri memnuniyetini arttırırlar. Müşteri memnun   kalır ve zamanını ürün aramakla harcamaktan kurtulur. Müşteri memnuniyeti olmazsa şirketler için uzun vadeli bir getiri sağlamakta güçlük çekilir.

Öneri Sistemi Çeşitleri Nelerdir?

1. İşbirliğine dayalı öneri sistemleri (Collaborative Filtering Systems)
2. İçeriğe dayalı filtreleme sistemleri (Content Based Filtering Systems)
3. Popülarite tabanlı öneri sistemleri (Popularity Based Recommendation Systems)
4. Hibrit öneri sistemleri (Hybrid Recommendation Systems)

İşbirliğine dayalı filtreleme sistemleri, benzer kullanıcıların davranışlarının tespit edilmesi üzerine, bu kullanıcıların tercihlerini göz önünde bulundurduktan sonra seçmiş oldukları ürün veya içerikleri birbirlerine sunuyorlar böylelikle aynı ürününün satın alma oranı arttırılıyor.

İçeriğe dayalı filtreleme sistemi, kullanıcıların daha önce yapmış olduğu işlemlerden yola çıkarsak bir ürün bakarken size tamamlayıcı ürünler sunarlar mesela ayakkabı bakarken bağcık sunabilirler.

Popülarite tabanlı öneri sistemleri, müşterilerden etkilenmezler genel bakış yaparak o gün hangi ürün daha çok satıldıysa veya hangi dizi daha çok izlendiyse günümüz şartlarında popüler olan ne varsa size onu sunarlar.

Hibrit öneri sistemleri, içeriğe ve iş birliğine dayalı sistemleri birlikte kullanmaktadır. İki sistemin birlikte en iyi performansı göstermesini sağlamaktadır. Hibrit öneri sistemleri çok büyük firma ve markalar tarafından kullanılmaktadır. Örnek vermek gerekirse hibrit öneri sistemleri dinlediğiniz bir müzik olduğunu düşünelim ve yarım kaldı veya tamamlandı dinlediğiniz veya izlediğiniz içeriğe göre size bunun benzerlerini sunmaktadır.

Ürün Öneri Sistemi Kullanmanın Faydaları Nelerdir?

Ürün öneri sistemi faydalarını özetlemek gerekirse kullanıcıların bilgileriyle kişiselleştirilmiş bilgilerini kullanarak en uygun reklam ve içeriği sunmaktadır. Arama motorlarında gezinirken müşterilerin istek ve arzularını kullandığı ürünlerin benzerlerini karşılarına çıkarmak amacıyla kullanılan bir sistemdir. En uygun olan ürünü karşılaştırıp müşterilerin zamanını iyiye kullanmalarını, firmalarında satışının yükselmesini hedeflemektedir.

Yukarıda da belirttiğimiz üzere hem müşterinin hem de firmaların avantaj sağlamasında önemli rol oynamaktadır. Müşteri memnuniyeti, güvenilirliği ve devamlılığını sağlamak isteyen firmalar ürün öneri sistemlerini çoğunlukla kullanmalıdırlar.